Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
Algemeen
Hierna wordt inzicht gegeven in de financiële verplichtingen (afname/volume) waartoe de gemeente zich in 2023 of eerder heeft verbonden, welke doorlopen naar 2024 of later, groter zijn dan € 0,5 miljoen en niet op een andere wijze als schuld of voorziening in de balans zijn opgenomen.
Gewaarborgde geldleningen
De gemeente Eindhoven staat garant voor terugbetaling van rente en aflossing van leningen van diverse instellingen, die actief zijn op het gebied van gezondheidszorg, welzijn, sport en cultuur, aan de geldverstrekkers. In de categorie ‘Sport’ (zie specificatie) staat de gemeente samen met de Stichting Waarborgfonds Sport garant voor de leningen. Hieronder volgt een overzicht van het door de gemeente gewaarborgde bedrag van geldleningen naar diverse categorieën. In de toelichting op de balans zijn deze nader geduid.
Gewaarborgde geldleningen | Restant | Mutatie | Restant |
---|---|---|---|
Gezondheidszorg | 3.365 | -297 | 3.068 |
Cultuur | 2.827 | -225 | 2.603 |
Sport | 579 | -79 | 500 |
Welzijn | 856 | -17 | 840 |
Totaal borgstellingen | 7.627 | -616 | 7.011 |
Voor de afdekking van risico's met betrekking tot verstrekte leningen en gewaarborgde leningen is een reserve gevormd. De hoogte van deze reserve ultimo 2023 is €2,60 miljoen. Er zijn op dit moment geen concrete risico's onderkend waarvoor een voorziening dient te worden gevormd. Per 31 december 2023 verleent de gemeente Eindhoven voor ca. €1,64 miljard achtervang aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW).
Pas indien de reserve van het WSW plus de middelen (obligo's) van andere corporaties niet toereikend zijn, dienen het rijk en gemeenten renteloze leningen te verstrekken. Eind 2022 bedroegen deze samen ruim € 2,53 miljard.
Stichting waarborgfonds Eigen woning (nationale hypotheek garantie)
Op 10 oktober 1993 is de gemeente een overeenkomst aangegaan om tot zekerheid voor de nakoming van de betalingsverplichtingen van de stichting jegens geldgevers achtergestelde, renteloze leningen aan de stichting te verstrekken. In het 4e kwartaalbericht 2023 van het NHG is gebleken dat het garantievermogen van het waarborgfonds in 2023 is gestegen naar € 1,68 miljard. De stijging is te verklaren door een beperkte toename van nieuwe garanties en het lage aantal verliesdeclaraties door sterk stijgende huizenprijzen en een laag werkloosheidspercentage. In de Liquiditeitsprognose 2023-2028 is dan ook de verwachting dat er geen aanspraak zal worden gemaakt op de achtervangfunctie van het Rijk en de gemeenten. Deze achtervangfunctie geldt alleen voor tot 1 januari 2011 afgegeven hypotheekgaranties. Vanaf deze datum staat het Rijk voor 100 % garant.
Factoren waar de prognose rekening mee houdt zijn de gunstige conjuncturele omstandigheden waardoor de door de stichting uit te betalen bedragen in verband met verliesdeclaraties naar verwachting in de komende jaren verder zullen dalen. De gemeente Eindhoven heeft nog 4.412 garanties uit heeft staan in de achtervang (t/m 2010) voor een totaal bedrag van € 695 miljoen.
Verlofaanspraken
Op basis van de huidige kosten per uur bedraagt de waarde van de wettelijke en niet voorziene bovenwettelijk verlofuren per 31-12-2023 € 16,6 miljoen. Op basis van een analyse hebben wij geconcludeerd dat de mutatie in het saldo verlofaanspraken primair wordt veroorzaakt door een toename in het aantal FTE, waardoor nog steeds sprake is van een vergelijkbaar volume over de jaren heen.
Onderhanden claims
Gemeente Eindhoven heeft een aantal claims ontvangen welke onderhanden zijn. Indien er naar waarschijnlijkheid sprake is van een mogelijk financiële verplichting en er is een reële schatting te maken van de omvang van de verplichting wordt een bedrag opgenomen in de voorziening juridische claims en geschillen en blijkt de verplichting wel uit de balans. Indien niet waarschijnlijk is dat de claim leidt tot een financiële verplichting dan wel het bedrag is niet reëel in te schatten, dan wordt de claim als risico geduid in de paragraaf weerstandsvermogen en blijkt de claim dus niet uit de balans. Eén risico zal leiden tot een financiële verplichting maar hiervan is het bedrag nog niet in te schatten. De curator van de failliete voormalig asbest saneerder van het TR Ketelhuis Eindhoven heeft in 2017 een claim ingediend bij de gemeente. De rechtbank heeft in 2019 uitspraak gedaan. Het faillissement van Horyon is niet veroorzaakt door de gemeente, maar de gemeente heeft ten onrechte geweigerd de “meer-meerwerk” opdracht te verstrekken. De ingediende claim bedraagt € 2,5 miljoen. De schade die daaruit voortvloeit moet in een aparte schadestaatprocedure worden bepaald. De zitting van de schadestaatprocedure vindt plaats op 28 mei 2024. Op dit moment is nog geen reële inschatting te maken van het bedrag. Hiermee is een storting in de voorziening ook nog niet mogelijk.
Algemene uitkering - nagekomen bate over 2023
De algemene uitkering 2023 is conform bestendige gedragslijn gebaseerd op de accressen op basis van de septembercirculaire. Alle overige mutaties op basis van de decembercirculaire en alles wat officieel in latere circulaires wordt toegekend met betrekking tot 2023 wordt een nagekomen bate in het volgende rekeningjaar.
Overige financiële verplichtingen
De overige financiële verplichtingen omvatten voornamelijk de langlopende huur/lease verplichtingen/contacten (afgerond € 24,2 miljoen). Een aantal contracten lopen in de komende jaren af. Vanaf 2027 resteren dan nog een tweetal langlopende huurcontracten die in 2027 een waarde van € 17,0 miljoen als langlopende verplichtingen vanuit afgesloten huurcontracten vertegenwoordigen.