Toelichting overzicht van baten en lasten

Hieronder volgt per programma een overzicht van de incidentele baten en lasten over het jaar 2023. Mutaties groter dan € 0,5 miljoen worden onder de tabel kort toegelicht.

Projecten geen investeringen in relatie tot reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig
Per programma komt diverse keren een incidenteel resultaat terug op de projecten (geen investeringen). Op diverse beleidsterreinen voeren we activiteiten projectmatig uit (bijvoorbeeld groot onderhoud, revitalisering bomen, verbeteren luchtkwaliteit). Het betreft hier nadrukkelijk geen investeringen maar exploitatieactiviteiten. Bij de start van een project worden de beschikbare middelen samengebracht (deze storting in de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig merken we als incidenteel aan). Projecten hebben als kenmerk dat ze jaaroverschrijdend zijn. Het toegekende projectbudget is beschikbaar voor alle jaren. De raming per jaarschijf en de realisatie per jaarschijf wijken om verschillende reden af van de planning. De middelen blijven beschikbaar doordat we de projecten egaliseren via de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig. De gerealiseerde lasten, baten en mutatie op de reserve merken we als incidenteel aan.

Reserve reserveringen in relatie tot reserveringsdossier 2023
In december 2023 is het dossier reserveringsvoorstel 2023 door de raad vastgesteld. De verwachte budgetvoordelen per jaareinde zijn begrotingstechnisch verwerkt (verlagen budget en storting in de reserve reserveringen). Per jaareinde zijn de werkelijke restantbedragen gestort. Dat leidt op enkele programma's tot afwijkingen. Daarnaast zijn er in 2023 posten vanuit het reserveringsvoorstel 2022 afgewikkeld.

Op programma 0. Bestuur en ondersteuning ontstaat een incidenteel resultaat van € 9,5 miljoen.
De mutatie weerstandsvermogen (reserve eigen kapitaal) betreft de inzet conform primaire begroting (- € 60,9 miljoen). Conform begroting 2023 is er € 43,8 miljoen in de reserve SMMM gestort (een deel is onttrokken voor inzet op dit programma). Op basis van een actuele berekening was een storting in de voorzieningen spaarverlof (€ 0,9 miljoen) en pensioen wethouders noodzakelijk (€ 1,3 miljoen). Vanuit de kadernota 2022 is incidenteel ingezet op de aanbestedingskalender IB (€ 0,7 miljoen), Governance, Risk and Compliance (€ 1,8 miljoen) en extra capaciteit op bezwaar en beroep (€ 0,5 miljoen). Vanuit de kadernota 2023 zijn middelen voor formatie college incl. ondersteuning (€ 0,6 miljoen). Daarnaast zijn kosten gemaakt voor de implementatie nieuw financieel systeem (€ 1,1 miljoen). Er is steun gegeven aan rampgebieden (€ 0,7 miljoen). De niet ingezette middelen m.b.t. lokaal overleg zijn in de reserve lokaal overleg gestort om in 2024 in te zetten (€ 1,7 miljoen). Uit de reserve verkiezingen zijn middelen onttrokken voor de organisatie van de Provinciale staten en Waterschapsverkiezingen alsmede Tweede Kamerverkiezingen 2023 (- € 1,1 miljoen). Voor het verduurzamen van de eigen huisvesting is meer ingezet dan begroot, het tekort is onttrokken uit de reserve duurzaamheidsfonds SVGG (- € 0,7 miljoen).

Op programma 1. Veiligheid ontstaat een incidenteel resultaat van - € 0,6 miljoen.
Voor de uitvoering van Preventie met gezag zijn incidenteel middelen opgenomen in de begroting, voor de periode 2022-2025. De mutaties reserve reserveringen zijn in algemene zin toegelicht (- € 0,5 miljoen).

Op programma 2. Openbare ruimte ontstaat een incidenteel resultaat van € 15,5 miljoen.
Het resultaat op de projecten niet zijnde investeringen (€ 10,6 miljoen) en de afwikkeling via de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig (€ 7,5 miljoen) is in algemene zin toegelicht. Er is een resultaat door afgesloten projecten (- € 1,2 miljoen). Middels de mutaties in de reserve vastgoed eigenaarsonderhoud en reserve groot onderhoud zijn de onderhoudskosten vastgoed (€ 1,9 miljoen) en groot onderhoud (- € 2,2 miljoen) geëgaliseerd. De onttrekking vanuit de reserve SMMM heeft te maken met de uitvoering van groenplan centrum (- € 0,7 miljoen).

Op programma 3. Economie ontstaat een incidenteel resultaat van - € 1,3 miljoen.
Op de grondexploitatie is een voordelig incidenteel resultaat te zien op zowel baten als lasten door (- € 1,6 miljoen). Het totaalsaldo op grondexploitaties wordt geboekt naar de balans waardoor er geen resultaat op het taakveld is. Er zijn incidentele middelen ontvangen voor de Regio Deal HECS. De mutaties reserve reserveringen zijn in algemene zin toegelicht (- € 0,8 miljoen).

Op programma 4. Onderwijs ontstaat een incidenteel resultaat van - € 1,3 miljoen.
Er zijn incidentele middelen ontvangen m.b.t. NPO (€ 1,9 miljoen) en programma Naar de juiste plek (€ 0,7 miljoen). Voor de jaarlijkse financiële bijdrage aan de internationale school wordt er € 3,9 miljoen conform primaire begroting onttrokken aan de reserve internationale school (- € 3,9 miljoen). De niet ingezette middelen vanuit het bestuursakkoord zijn teruggestort in de reserve SMMM om in 2024 in te zetten (€ 1,3 miljoen). Het overschot op het programma onderwijs 2023 is gestort in de reserve huisvesting onderwijs (€1,1 miljoen). De mutatie saldireserve specifiek betreft een onttrekking conform begroting 2023 (- € 0,6 miljoen).

Op programma 5. Sport en cultuur ontstaat een incidenteel resultaat van - € 1,3 miljoen.
Er zijn incidenteel middelen ingezet om de gevolgen van de prijsstijgingen voor culturele instellingen te dekken (€ 1,1 miljoen). Er is een specifieke uitkering ontvangen om energiekosten voor zwembaden te compenseren (- € 0,8 miljoen). Via de reserves vastgoed eigenaarsonderhoud (€ 0,3 miljoen), sport gebruikersonderhoud (- € 0,9 miljoen) en onderh. sportvelden stadsbeheer (€ 0,7 miljoen) wordt het resultaat op deze onderdelen vereffend. De mutaties reserve reserveringen zijn in algemene zin toegelicht (- € 0,8 miljoen).

Op programma 6. Sociaal Domein ontstaat een incidenteel resultaat van € 40,1 miljoen.
Voor de aanpak dak- en thuisloosheid (€ 0,6 miljoen), extra capaciteit jeugd (0,6 miljoen) en verbetering dienstverlening W&I (€ 0,6 miljoen) zijn incidenteel extra middelen ingezet . Er zijn rijksmiddelen ontvangen voor het Bovenregionaal Expertise Netwerk Jeugd  (€ 3,1 miljoen). De energietoeslag vanuit het rijk voor huishoudens met een lager inkomen is ook in 2023 uitgekeerd (€23,9 miljoen). Maatschappelijke en culturele instellingen konden in 2023 aanspraak maken op een subsidieregeling Energiecompensatie (€ 0,7 miljoen).
Het resultaat op de projecten niet zijnde investeringen (€ 1,4 miljoen) en de afwikkeling via de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig (€ 0,4 miljoen) is in algemene zin toegelicht. De mutaties reserve reserveringen zijn in algemene zin toegelicht (€ 11,1 miljoen).  De middelen in reserve Transformatieagenda sociale basis zijn eind 2023 overgeheveld naar de nieuwe reserve transformatiefonds Sociaal Domein. De niet bestede middelen m.b.t. de opvang van Oekraïners zijn ter inzet in komende jaren in de reserve opvang Ontheemden Oekraïne gestort (€ 13,8 miljoen).

Op programma 7. Volksgezondheid en milieu ontstaat een incidenteel resultaat van € 2,0 miljoen.
Er zijn incidentele middelen ontvangen en ingezet voor fonds klimaat en energie (€ 1,1 miljoen) en SPUK IZA (€ 1 miljoen). Het resultaat op de projecten niet zijnde investeringen (€ 5,9 miljoen) en de afwikkeling via de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig (€ 2,1 miljoen) is in algemene zin toegelicht.

Op programma 8. Volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing ontstaat een incidenteel resultaat van € 6,0 miljoen.
Op de grondexploitaties is in 2023 meer aan tussentijdse winst gerealiseerd dan geraamd (€ 5,2 miljoen). Op gebiedsgerichte aanpak (€ 0,7 miljoen) en het leefbaarheidsfonds (€ 0,5 miljoen) is incidenteel budget ingezet. Vanuit de reserve SMMM is een bedrag onttrokken voor intensiveringen in relatie tot het bestuursakkoord (- € 1,6 miljoen). Voor onderzoek en ontwikkeling is vanuit de reserve Onderzoek en ontwikkeling een bedrag onttrokken (- € 0,8 miljoen). De reserve Knoop XL wordt opgeheven, het restantbedrag  is onttrokken en toegevoegd aan de reserve strategische investeringen (- € 0,5 miljoen). Het resultaat op de projecten niet zijnde investeringen (- € 1 miljoen) en de afwikkeling via de reserve exploitatie projecten openbare ruimte meerjarig (€ 2,9 miljoen) is in algemene zin toegelicht.

Hieronder volgt per programma een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen van de reserves over het jaar 2023. De bedragen onder de € 0,5 miljoen zijn niet afzonderlijk verantwoord. Wel wordt toegelicht welke reserves het betreft.

Hieronder volgt per programma een overzicht van de structurele toevoegingen en onttrekkingen van de reserves over het jaar 2023. De bedragen onder de € 0,5 miljoen zijn niet afzonderlijk verantwoord. Wel wordt toegelicht welke reserves het betreft.

Op programma 0. Bestuur en ondersteuning bedraagt de structurele mutatie reserves € 3,1 miljoen.
Reserve circulaire gemeentefonds (€ 1,7 miljoen) wordt ingezet om rijksmiddelen die via de circulaires gemeentefonds die dusdanig laat in het jaar worden ontvangen dat besluitvorming en besteding niet meer mogelijk is in het lopend jaar, administratief in het volgende boekjaar in te kunnen verwerken.

Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve duurzaamheidsfonds SVGG (€ 469.000), reserve verkiezingen (€ 486.000), reserve O&O (vh voorb.krediet.) (€ 425.000), reserve Opkomst verkiezingen (€ 11.000) en reserve kredietrisico's gar.geldleningen
(€ 10.000).

Op programma 3. Economie bedraagt de structurele mutatie reserves € 0,1 miljoen .
Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve Bovenwijks voorzieningen (€ 8.000) en Reserve strat. Sportevenementen (€ 121.000).

Op programma 4. Onderwijs bedraagt de structurele mutatie reserves € 0,5 miljoen .
Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve internationale school (€ 448.000), reserve VVE (€ 25.000) en reserve CO2-reductie Vastgoed (€ 2.000).

Op programma 5. Sport, cultuur en recreatie bedraagt de structurele mutatie reserves € 0,5 miljoen .
Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve tentoonst. Van Abbemuseum (€ 350.000), reserve Vastgoed eigenaarsonderhoud (€ 70.000) en reserve CO2-reductie Vastgoed (€ 116.000).

Op programma 6. Sociaal Domein bedraagt de structurele mutatie reserves € 43.000.
Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve Vastgoed eigenaarsonderhoud (€ 1.000) en reserve CO2-reductie Vastgoed (€ 42.000).

Op programma 7. Volksgezondheid en milieu bedraagt de structurele mutatie reserves € 0,8 miljoen.
De reserve transitievisie warmte (€ 0,6 miljoen) wordt ingezet om de resultaten van projecten gerelateerd aan warmte en koude voorzieningen, vanuit de warmtevisie 2020 en transitievisie warmte te egaliseren.

Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Reserve bodemsanering (€ 241.000).

Op programma 8. Volkshuisvesting, leefomgeving en stedelijke vernieuwing bedraagt de structurele mutatie reserves € 3,0 miljoen.
De reserve bovenwijkse voorziening (€ 2,6 miljoen) wordt ingezet om de lasten voor bovenwijkse voorzieningen te dekken.

Onder overige posten (< € 0,5 mln.) zijn de volgende reserves opgenomen:
Risicoreserve PSV (€ 455.000) en reserve Vastgoed eigenaarsonderhoud (€ 12.000).